Ossacranii (Kafatası) ve Kemikleri

Ossacranii, kafatasını oluşturan kemiklerin toplamıdır ve kulak kemikçikleri ile os hyoideum hariç toplamda 22 adet kemikten oluşmaktadır. Kafatası, çevrelediği yapılar dikkate alındığında iki ana bölümde incelenir. Bu bölümlerden birincisi neurocranium (beyni çevreleyen kısım), ikincisi ise viscerocranium (yüz, ağız ve burun boşluklarını çevreleyen kısım) olarak adlandırılır.

Neurocranium

Neurocranium, beyin bölgesini koruyan 8 kemikten oluşur. Bu kemikler, 4 tanesi tek (os frontale, os occipitale, os sphenoidale ve os ethmoidale) ve 2’si çift (os parietale ve os temporale) olmak üzere dağılım gösterir. Neurocranium’un üst kısmı calvaria olarak bilinirken, alt kısmı basis cranii (chondrocranium) olarak adlandırılır.

Viscerocranium

Viscerocranium, yüz iskeletini oluşturan kemiklerden meydana gelir ve toplamda 14 kemik içerir. Bunlar arasında 2 tane tek kemik (vomer ve mandibula) ve 6 çift kemik bulunmaktadır. Çift kemikler; os lacrimale, os zygomaticum, os palatinum, os nasale, maxilla ve concha nasalis inferior'dur. Ek olarak os hyoideum ve kulak kemikçikleri de bu bölümle ilişkilendirilebilir.

Neurocranium Kemikleri

Os Frontale

Os frontale, kafatasının ön üst kısmında bulunarak alın ve orbitanın üst bölümünü meydana getirir. Doğumda iki parçadan oluşan bu kemik, zamanla birleşerek tek bir kemik haline gelir. Bazı bireylerde ise bu birleştirme yeri belirgin kalabilir ve bu duruma sutura frontalis (metopica) denir.

Frontalkemik Yapısı

Os frontale; squama frontalis, pars orbitalis ve pars nasalis olmak üzere üç bölüme ayrılır.

Squama Frontalis

Embriyonik dönemde sağ ve sol olmak üzere iki parçadan gelişen bu kısım genellikle 6 yaşında kaynaşarak tek kemik halini alır. Ön yüzü konveks ve arkadaki yüzü konkavdır.

Ön Yüz ve Çıkıntılar

Önyüzde bulunan sutura metopica’nın her iki yanındaki çıkıntılara eminentia frontalisi (tuber frontale) denir. Tuber frontale’lerin altındaki kavis şeklindeki çıkıntılara arcus superciliaris adı verilir. Ortada ise glabella adı verilen düz saha yer alır.

Incisura ve Margolar

Margosupraorbitalis’in dış bölümü proc. zygomaticus olarak devam eder ve gözükoruması bakımından önemlidir. Burada, ince delik veya çentik şeklinde iki önemli geçit bulunur; içteki inc. frontalis, dıştaki ise inc. supraorbitalis olarak adlandırılır. Bu geçitler delik şeklindeyse foramen adını alır.

Margolar ve Eklemler

Margosupraorbitalis

Üst kenar çıkıntısı: processus zygomaticus
Arka çukur: fossa glandulae lacrimalis

Pars Orbitalis

Orbitanın tabanı: düz ve konkav yapıdadır.

Pars Nasalis

Çeşitli kemiklerle eklem oluşturan bölge.

Os Occipitale

Os occipitale, kafatasının arka alt kısmını oluşturarak üç ana parçaya ayrılır: pars basilaris, pars lateralis ve squama occipitalis. Bu parçaların arasında bulunan büyük delik foramen magnum olarak adlandırılır ve yenidoğanlarda ayrı parçalardan oluşur.

Pars Basilaris

Foramen magnum’un önünde bulunur. Ön ucus, sfenoid kemiğin korpusu ile bir kıkırdak aracılığıyla eklem yapar ve bu birleşmeye synchondrosis sphenooccipitalis denir. Bu kıkırdak 25 yaşında kemikleşir. Üst yüzeyinde bulbus’un oturduğu clivus adında bir çukurluk vardır.

Pars Lateralis

Foramen magnum’un her iki yanında yer alan bu parça, condylus occipitalis adında oval şekilli eklem çıkıntılarını içerir. Bu çıkıntılar, birinci boyun omuru (atlas) ile eklem yapar.

Squama Occipitalis

Dış yüzeyde protruberantia occipitalis externa (inion) olarak adlandırılan çıkıntılar bulunur. Dış taraftan içe doğru uzanan çizgiye linea nuchalis superior denir.

Os Sphenoidale

Os sphenoidale, kafatası tabanının ortasında bulunur ve temporal ve occipital kemiklerin önünde yer alır. Kanatları açılmış bir kuşu andırır ve bir gövde (corpus sphenoidale) ile yanlarda büyük ve küçük kanatları içerir.

Corpus Sphenoidalis

Bu gövde küp şeklinde olup ortasında sinussphenoidalis adında bir boşluk barındırmaktadır. Bu sinüs, burun boşluğunun arka üst kısmına açılan delikler ile ayrılmıştır.

Capsula ve Fissuralar

Küçük kanatların arka kenarında bulunan çıkıntısı, proc. clinoideus anteriordur. Büyük kanatlar, alt kısımda yer alan foramen rotundum’a kadar uzanır.

Hypophysis ve Dorsum Sellae

Hypophysis, fossa hypophysialis adı verilen çukurluk içerisinde bulunur. Bu noktada tuberculumsellae ve dorsumsellae’nin sınırlarında bir yapı oluşturur.

Os Ethmoidale

Os ethmoidale, burun boşluğunun üst ve arka kısmını, burun bölmesini, burun dış duvarlarını ve kafatası tabanının ön kısmını oluşturur. Bu yapı, laminacribrosa, laminaperpendicularis ve labyrinthus etmoidales olarak üçe ayrılmaktadır.

Labyrinthus Ethmoidalis

Bu yapı, her iki yanındaki havalı hücrelerden oluşur ve orbitanın medial duvarını destekler. Labyrinthus etmoidalis, burun boşluğuna bakan iki kütlesel kemik lamina içerir.

Os Temporale

Os temporale, kafa iskeletinin yan ve alt kısımlarını oluşturan bir çift kemiktir. İçerisinde işitme ve denge organını barındırdığı için karmaşık bir yapıdadır.

Parssquamosa

Bu bölüm, düz ve ince olup temporalkemiğin ön üst kısmını oluşturur. Dış yüzeyinde facies temporalis adı verilen bir alan bulunur ve bu yüz, fossa temporalis’in tabanının büyük bir kısmını kapsar.

Parspetrosa

Piramit şeklinde olan bu yapı, dış tabanı ile kafatası kemikleri arasındaki delikten a. carotis internanın girmesini sağlar.

Notlar ve Eklem Yerleri

Temporale, parietal ve occipital ile eklem yerleri oluşturur. Fonksiyonları gereği sürekli olarak çeşitli kemiklerle ilişkili olan os temporale, yüksek derecede karmaşık yapısına rağmen işitme ve denge sisteminde kritik bir role sahiptir.

Kafatası ve Kemikleri Üzerine Detaylı Çalışma Notları

Kafatası ve Kemikleri Üzerine Detaylı Çalışma Notları